Vòng Tròn Vuông: Suy Ngẫm Về Bản Sắc, Cảm Giác Thuộc Về, và Sự Tự Nhận Thức

Hành trình qua văn hóa, sự gắn kết và sức mạnh thầm lặng của sự tự chấp nhận

Khi nói đến bản sắc, tôi đã cố gắng diễn đạt nó bằng một cách ngắn gọn như một “bài giới thiệu chớp nhoáng”—một điều gì đó súc tích giúp người khác hiểu tôi là ai. Nhưng sự thật là, bản sắc không dễ để đóng gói gọn gàng. Tôi là sự pha trộn của nhiều nền văn hóa, trải nghiệm và gu thẩm mỹ—một con người được nhào nặn từ nhiều tầng lớp văn hóa chồng lên nhau.

Tôi mang trong mình sự nhạy bén của vùng Trung Tây nước Mỹ—thực tế, thẳng thắn và chân chất. Tôi từng làm việc nhổ phấn trong những cánh đồng bắp ở Nebraska, và lớn lên cùng những đứa trẻ của nước Mỹ nội địa. Tôi hiểu và trân trọng sâu sắc những giá trị mà nước Mỹ đại diện. Tôi tự hào là một phần trong tấm vải thổ cẩm đa sắc ấy.

Nhưng tôi cũng là người Việt Nam.

Dù đã rời khỏi Việt Nam gần 50 năm và chưa từng quay lại, quê hương vẫn luôn sống trong tôi. Vẻ đẹp, truyền thống và sức mạnh thầm lặng của đất nước ấy đã in sâu trong tim tôi. Tôi tin rằng, tận sâu bên trong, tôi là người Việt. Vậy làm sao tôi có thể hòa hợp giữa những bản sắc này? Tôi là người Mỹ? Người Việt? Hay người Mỹ gốc Việt? Không một nhãn mác nào trong số đó thực sự phản ánh được tôi. Chúng đều thiếu điều gì đó. Tôi đơn giản chỉ là… tôi.

Tôi cảm thấy vô cùng may mắn khi được sống giữa hai thế giới—được trải nghiệm và hòa mình vào các nghi lễ, tập tục và giá trị văn hóa của cả hai bên. Nhưng cùng với sự phong phú ấy là cảm giác lạc lõng dai dẳng—cảm giác chưa bao giờ hoàn toàn thuộc về một thế giới nào. Tôi đã từng khao khát được gắn bó trọn vẹn với một bên, để có được cảm giác kết nối sâu sắc và tự nhiên mà tôi thấy người khác có.

Tuổi thơ của tôi là một kẻ bên lề. Gia đình tôi là gia đình Việt Nam duy nhất trong một khu dân cư toàn người da trắng—gần như là “thiểu số đại diện” cho cả tiểu bang. Tôi nói tiếng Anh, hiểu văn hóa đại chúng, và cố gắng hành xử “như thể” tôi là người Mỹ thực thụ. Nhưng tôi chưa bao giờ hoàn toàn là như vậy. Ngoại hình tôi khác biệt. Ở nhà, tôi ăn uống khác, ngôi nhà tôi có mùi khác, ba mẹ tôi nói chuyện khác. Dù không thể gọi tên nó lúc nhỏ, tôi biết tôi khác biệt—dù trong lòng chỉ mong được giống như mọi người.

Khi trưởng thành, sự khác biệt ấy càng trở nên rõ nét hơn. Tôi bắt đầu tò mò về con người thật của mình. Tôi tìm kiếm điều gọi là “chất Việt” trong mình, nhưng trong một thời gian dài, điều đó chỉ là những hình ảnh mơ hồ, không rõ ràng.

Tôi tìm kiếm câu trả lời qua các mối quan hệ. Tôi từng yêu những người phụ nữ Việt Nam—trông có vẻ đúng, cảm giác có vẻ hợp. Nhưng vẫn thiếu một điều gì đó—một điều gì đó không thể gọi tên. J’ai ne sais quoi—thứ cảm xúc khó nắm bắt khiến mọi thứ thực sự rung động. Tôi thử hướng ngược lại, hẹn hò với phụ nữ da trắng. Những mối quan hệ đó sâu sắc, ý nghĩa, nhưng vẫn thiếu một mảnh ghép. Bức tranh không bao giờ trọn vẹn.

Tôi trôi dạt giữa những nhóm bạn, cộng đồng, và các mối quan hệ—tìm kiếm sự rõ ràng về con người mình. Và dù hành trình ấy chưa mang đến một câu trả lời đơn giản, tôi đã dần hiểu ra một điều: tôi không cần phải ép mình vào một khuôn mẫu nào cả. Có lẽ “vòng tròn vuông” của bản sắc chính là việc học cách sống trong câu hỏi—và tìm thấy sự bình yên giữa hai thế giới.

Tôi nhận ra rằng hạnh phúc—và cảm giác mãn nguyện sâu sắc trong cuộc sống—không đến từ việc nằm gọn trong một chiếc hộp định sẵn. Không phải là việc có thể tự tin tuyên bố, “Tôi là cái này,” hay “Tôi thuộc về nơi kia.” Sự mãn nguyện thực sự đến từ việc trân trọng hành trình—từ việc tôn vinh tất cả những trải nghiệm đã nhào nặn nên tôi ngày hôm nay.

Cố gắng dán lên mình một nhãn mác—người Việt, người Mỹ, hay người Mỹ gốc Việt—không bao giờ mang lại cho tôi sự rõ ràng hay bình yên. Vì sự thật là, đặt tên cho nó chẳng mang lại giá trị gì thêm. Giá trị thực sự nằm ở chỗ sống với nó.

Tôi nhận ra rằng mình đã được trao một món quà từ khi bắt đầu: món quà của việc sống trong hai thế giới. Món quà của góc nhìn. Khả năng nếm, nghe, cảm nhận, và hiểu cuộc sống qua nhiều lăng kính văn hóa. Sự phong phú của những bữa phở bên gia đình, xen lẫn tiếng pháo bông mừng Quốc Khánh Mỹ với hàng xóm. Sự song ngữ trong giá trị, ngôn ngữ, và kỳ vọng—đôi khi rối rắm, đầy mâu thuẫn, nhưng luôn khai sáng.

Tôi đã từng nghĩ mình đang đi tìm cảm giác thuộc về. Tôi tưởng nếu mình tìm ra được chỗ “phù hợp,” tôi sẽ cảm thấy trọn vẹn. Nhưng đó là một hành trình sai hướng. Mục tiêu không bao giờ là để vừa khít. Mục tiêu là để hiểu, để trân trọng, và cuối cùng là để chấp nhận.

Vì đây là chân lý sâu xa hơn: tất cả chúng ta, dù là ai, đều mang trong mình những khao khát. Tất cả chúng ta đều có những bất an về việc mình có thuộc về đâu đó không, có được nhìn thấy và thấu hiểu không. Đó là bản chất con người, chứ không chỉ là vấn đề văn hóa.

Điều chúng ta thực sự tìm kiếm không phải là một sự xác nhận từ bên ngoài. Mà là sự chấp nhận từ bên trong. Và điều đó chỉ đến khi ta ngừng cố gắng trở thành một ai đó—và bắt đầu trân trọng chính con người mình vốn là.

Nếu bạn không biết mình là ai, làm sao bạn biết mình thuộc về nơi nào?

Nhưng một khi bạn chấp nhận bản thân—hoàn toàn, không cố ép mình vào khuôn mẫu của người khác—bạn sẽ nhận ra: mình luôn luôn thuộc về. Không phải một nhóm người, không phải một nhãn mác, mà là thuộc về chính mình. Và trong đó, có sự bình yên. Có sức mạnh. Và có một niềm vui âm thầm khi biết rằng—hành trình chính là điểm đến từ lúc nào không hay.

Tôi luôn nghĩ mình là người “chín muộn.” Tôi không nghĩ sẽ mất nhiều thời gian như vậy để hiểu chính mình. Nhưng giờ đây, khi đã phần nào hiểu được, tôi thấy hạnh phúc hơn. Một sự rõ ràng nhẹ nhàng đã bao phủ cuộc sống tôi. Tôi không còn chạy theo cảm giác thuộc về. Những bất an trong tôi đã dịu lại. Tôi nhìn thấy giá trị của trải nghiệm sống hai văn hóa—và tôi sẵn sàng dùng nó để tạo ra điều ý nghĩa.

Tôi không chỉ muốn xây cầu nối giữa tính Việt và tính Mỹ trong mình. Tôi còn muốn đi xa hơn. Tôi muốn kết nối con người—qua những góc nhìn, nền tảng, và bản sắc đa dạng. Đó là lý do tôi ra mắt Chautastic!

Chautastic! là không gian để khám phá bản sắc văn hóa, các mối quan hệ, sự tự nhận thức, và nghệ thuật đầy phức tạp nhưng đẹp đẽ của việc trở thành một con người. Dành cho bất cứ ai từng tự hỏi: “Tôi là ai?” và “Tôi thuộc về nơi nào?”—và nhận ra rằng, câu trả lời luôn nằm trong chính hành trình ta đang đi.

Hãy đồng hành cùng tôi tại Chautastic.com và góp phần vào cuộc đối thoại. Hãy kết nối qua những câu chuyện, chia sẻ điều khiến bạn trở nên độc đáo, và cùng nhau tôn vinh điều tất cả chúng ta đều có chung: hành trình đi tìm chính mình, khát khao được nhìn thấy, và niềm vui sâu sắc khi cuối cùng được trở về với chính bản thân ta.