Trong Vòng Tay Của Một Quốc Gia Hào Phóng: Tâm Sự Của Một Người Tị Nạn Về Nước Mỹ

Nhớ Về Ngày 30 Tháng 4, 1975 và Lời Hứa Vững Bền Của Nước Mỹ

Năm 1975, khoảng 130.000 người tị nạn Việt Nam đã bỏ chạy khỏi Sài Gòn sụp đổ — một thời khắc mà nhiều người gọi là "Tháng Tư Đen." Tôi là một trong số đó. Cùng với cha tôi và mẹ tôi đang mang thai, chúng tôi thuộc nhóm người đầu tiên đặt chân lên đất Mỹ. Người em trai sắp chào đời của tôi, Michael Francis, cũng đang cùng chúng tôi trên hành trình ấy.

Chúng tôi đặt chân đến Fort Chaffee, Arkansas, cùng với khoảng 50.000 người khác. Một số ký ức về thời gian đó đã mờ nhạt theo năm tháng, nhưng có những khoảnh khắc vẫn còn sống động trong tâm trí tôi. Tôi vẫn nhớ lần đầu tiên được nếm Cream of Wheat — món ăn sáng mềm mại và ấm áp mà tôi vẫn yêu thích cho đến ngày hôm nay — và niềm háo hức khi chờ đón sự ra đời của em trai tôi vào cuối tháng 11 năm đó. Em là công dân Mỹ đầu tiên trong gia đình tôi, và cha mẹ tôi, với tràn đầy hy vọng và lòng biết ơn, đã đặt tên cho em theo tên vị bác sĩ đã đỡ đẻ: Michael Francis, người Mỹ mà họ ngưỡng mộ nhất vào thời điểm đó.

Grand Island, NE

Không lâu sau khi em trai tôi chào đời, chúng tôi nhận được tin sẽ được tái định cư tại Grand Island, Nebraska. Luther Social Services đã thu xếp cho gia đình tôi, và gia đình Anderson đã đứng ra bảo trợ. Họ là những con người tuyệt vời. Một trong những ký ức ngọt ngào nhất của tôi về họ là món quà họ tặng tôi: một quyển sách to màu xanh lá cây, đầy những hình ảnh minh họa sinh động và rực rỡ. Tôi đã mê mẩn quyển sách ấy — những nhân vật trong truyện như sống động trước mắt tôi, và quyển sách đó đã gắn bó với tôi suốt nhiều năm, cả trong hình hài vật chất lẫn trong ký ức.

Người dân Grand Island đã đón tiếp chúng tôi với vòng tay rộng mở. Tôi sẽ không bao giờ quên ngày đầu tiên chúng tôi bước vào ngôi nhà mới. Khi đó là mùa Giáng Sinh, và ngay trong phòng khách, một cây thông Noel khổng lồ đứng sừng sững, với hàng ngàn món quà được xếp chồng dưới gốc cây. Đối với một cậu bé tị nạn như tôi, cảnh tượng ấy như một giấc mơ trở thành hiện thực.

Khi chúng tôi bắt đầu ổn định cuộc sống, người dân từ khắp nơi trong thị trấn thường xuyên ghé qua, tò mò về “gia đình ngoại quốc” mới đến. Nhưng sự tò mò ấy không mang theo sự xa cách; ngược lại, ai cũng vui vẻ, nồng hậu và sẵn sàng giúp đỡ. Họ mang theo quà tặng, đồ dùng gia đình và bất cứ thứ gì họ nghĩ rằng chúng tôi cần để bắt đầu cuộc sống mới. Một số người còn ở lại trò chuyện cùng cha mẹ tôi, đề nghị giúp đưa đón, hướng dẫn các thủ tục, hoặc đơn giản chỉ là nở một nụ cười ấm áp.

Chúng tôi hạnh phúc. Chúng tôi biết ơn. Lần đầu tiên sau nhiều tháng ngày bất ổn, chúng tôi cảm thấy an toàn. Mùa đông năm đó, chúng tôi lần đầu tiên trong đời được nhìn thấy tuyết — điều kỳ diệu với một cậu bé lớn lên ở khí hậu nhiệt đới Việt Nam. Một buổi chiều, cha mẹ tôi đã cùng nhau xây một người tuyết ngay trước sân nhà. Với chúng tôi, đó chỉ là một trò chơi vui, nhưng với người dân địa phương, đó là điều thú vị và mới mẻ. Báo chí địa phương thậm chí còn đến chụp ảnh và viết bài về gia đình tôi. Cha mẹ tôi cười tươi trước ống kính, khoác áo ấm, đứng bên cạnh người tuyết — một hình ảnh giản dị nhưng đầy ý nghĩa về hy vọng, sự kiên cường và lòng tốt đã chào đón chúng tôi trên mảnh đất mới này.

Người Tị Nạn: Ngày Ấy và Bây Giờ

Khi nhìn lại, tôi nhận ra mình đã may mắn biết bao. Chúng tôi đến Mỹ vào thời điểm đất nước này vẫn nắm giữ vững chắc những lời hứa được khắc sâu trên bệ tượng Nữ thần Tự do — những lời bất hủ của Emma Lazarus:

"Hãy gửi cho tôi những kẻ mệt mỏi, nghèo đói,

Những đám đông co ro khao khát được thở tự do,

Những kẻ bị ruồng bỏ từ bờ biển đông đúc của các người.Gửi những kẻ vô gia cư, những người bão tố đến với tôi.

Tôi giương cao ngọn đèn bên cạnh cánh cửa vàng!"

Ngay cả bây giờ, khi đọc lại những dòng thơ ấy, nước mắt vẫn dâng trào trong tôi. Với gia đình tôi, những câu chữ ấy không chỉ đơn thuần là thi ca — đó là một sợi dây cứu sinh, một lời hứa sống động mà chúng tôi đã bám víu. Những lời ấy đã mang lại cho chúng tôi một mái nhà khi chúng tôi chẳng còn gì trong tay.

Nhưng tôi cũng không tránh khỏi cảm giác buồn bã. Tôi tự hỏi, liệu những gia đình hôm nay, trong hoàn cảnh tương tự, có còn tìm thấy vòng tay chào đón như chúng tôi ngày ấy không? Nước Mỹ đã trở nên khắt khe hơn, có lẽ là do phản ứng với những biến động của thời cuộc, hoặc có lẽ chỉ là một vòng tuần hoàn của lịch sử. Dù lý do là gì, tinh thần vị tha và lòng hào phóng từng định nghĩa nước Mỹ dường như đang dần nhạt phai.

Và dù trái tim tôi vẫn tràn ngập lòng biết ơn, tôi vẫn cảm nhận được một nỗi mất mát — một nỗi tiếc thương cho một nước Mỹ từng không ngần ngại giương cao ngọn đèn chào đón.

Hình ảnh nước Mỹ như một ngọn hải đăng soi sáng cho thế giới thật sự mạnh mẽ — và điều đó hoàn toàn có cơ sở. Chỉ ở Mỹ, một lý tưởng vĩ đại như thế mới có thể nảy nở và phát triển. Chỉ ở đất nước này, nơi mọi người đều khác biệt — về màu da, chủng tộc, xuất thân, địa vị xã hội, và kinh nghiệm sống — người ta mới có thể cùng nhau xây dựng một cộng đồng mạnh mẽ hơn từ chính những khác biệt đó.

Đối với tôi, sự đoàn kết ấy chính là bí mật tạo nên sự vĩ đại của nước Mỹ. Không phải chỉ vì sự giàu có, sức mạnh quân sự hay những sáng kiến khoa học, mà vì tinh thần chấp nhận, lòng vị tha, và niềm tin rằng ai cũng xứng đáng có cơ hội. Đó là sự sẵn sàng chào đón những người giỏi nhất, sáng nhất từ khắp nơi trên thế giới, mở rộng cánh cửa cho những người mơ mộng, những người khao khát tự do và cơ hội.

Chính những điều ấy — hơn bất cứ điều gì khác — đã khiến nước Mỹ trở thành cường quốc số một thế giới.

Vậy tại sao giờ đây chúng ta lại muốn quay lưng với những giá trị từng làm nên sức mạnh ấy? Tại sao chúng ta lại muốn làm cùn nhụt lợi thế cạnh tranh của mình bằng cách khép chặt trái tim và cánh cửa?

Chúng ta cần nhớ rằng sức mạnh của nước Mỹ luôn gắn liền với một lời kêu gọi cao cả hơn — một phước lành. Như lời bài hát: "God shed His grace on thee" — "Chúa đã ban ân điển xuống cho ngươi." Tại sao chúng ta lại muốn rời xa ân sủng đó?

Nước Mỹ, nơi đã đón nhận một cậu bé tị nạn nhỏ bé và gia đình của cậu, cho họ hy vọng, nhân phẩm và tương lai, vẫn còn tồn tại. Nhưng mỗi thế hệ phải tự mình lựa chọn — lựa chọn tiếp tục giương cao ngọn đèn bên cánh cửa vàng.

Gần 50 năm trước, tôi đặt chân đến bờ biển này như một cậu bé — một cậu bé không khác gì những đứa trẻ bạn có thể thấy trên các đường phố nước Mỹ ngày nay. Da tôi có thể khác màu. Tôi có thể chưa biết nói tiếng Anh. Tôi chưa hiểu văn hóa Mỹ. Nhưng tôi đã học hỏi. Tôi đã thích nghi. Và vì nước Mỹ đã cho tôi cơ hội, tôi đã thành công trong việc sống đúng với những lý tưởng mà đất nước này đại diện.

Tôi tự hào — vô cùng tự hào — được là một phần của nước Mỹ.

Và khi tôi nhìn những đứa trẻ nhập cư ngày nay, tôi không thấy người xa lạ. Tôi thấy hình ảnh phản chiếu của chính mình thuở nhỏ — những đứa trẻ tràn đầy ước mơ, hy vọng và tiềm năng chưa được khai phá. Những đứa trẻ mà, nếu được trao cơ hội, có thể trở thành những giáo viên, bác sĩ, nhà phát minh, nghệ sĩ, và những nhà lãnh đạo của ngày mai.

Nước Mỹ đã mở rộng vòng tay đón lấy gia đình tôi khi chúng tôi cần nhất. Vậy tại sao chúng ta không tiếp tục mở rộng vòng tay cho những người đang tìm kiếm cùng một lời hứa ngày hôm nay?

Chúng ta phải luôn ghi nhớ: sự vĩ đại của nước Mỹ không bắt nguồn từ nỗi sợ hãi hay sự loại trừ, mà từ lòng dũng cảm, sự hào phóng, và niềm tin — niềm tin rằng chúng ta mạnh mẽ hơn khi đoàn kết, bất kể chúng ta đến từ đâu.

Chính mỗi chúng ta phải giữ cho ngọn đèn ấy luôn cháy sáng, để những phước lành mà chúng ta đã nhận được không chỉ giữ cho riêng mình, mà còn truyền lại cho những thế hệ tiếp theo — để họ cũng có thể tin tưởng vào lời hứa mang tên nước Mỹ.

About Steve Chau

Steve Chau is a seasoned entrepreneur and marketing expert with over 35 years of experience across the mortgage, IT, and hospitality industries. He has worked with major firms like AIG, HSBC, and (ISC)² and currently leads TechEd360 Inc., a premier IT certification training provider, and TaoTastic Inc., an enterprise solutions firm. A Virginia Tech graduate, Steve’s career spans from founding a teahouse to excelling in banking and pivoting into cybersecurity education. Known for his ability to engage underserved markets, he shares insights on technology, culture, and professional growth through his writing and leadership at Chauster Inc. and Chautastic!